Dua gugusan tompok besar telah muncul di permukaan matahari dan menandakan peningkatan ribut yang berpotensi merosakkan satelit, komunikasi radio dan juga grid kuasa di bumi dalam beberapa bulan akan datang. Beberapa tompok matahari ini sangat besar sehingga boleh menelan seluruh bumi.
Dikenali sebagai 'kawasan aktif' AR2993 dan AR2994, kumpulan tompok matahari baharu ini nampaknya diikuti oleh kumpulan ketiga tompok matahari yang telah menyebabkan suar suria yang kuat ke bumi pada April lalu.
Tompok matahari adalah kawasan matahari di mana medan magnet buat sementara waktu jauh lebih kuat daripada kawasan sekitarnya. Daya magnet ini menghalang aliran gas panas dari bahagian dalam matahari, menjadikan tompok matahari lebih sejuk daripada persekitarannya.
Nyalaan suria berlaku apabila garisan medan magnet berhampiran tompok matahari menyusun semula secara meletup. Kadangkala, letusan sinaran ini juga mencetuskan lentingan jisim korona (CME), yang merupakan letupan plasma matahari.
Menerusi lapor Live Science pada 20 April 2022 lalu, kumpulan tompok matahari ini meliputi kawasan seluas ratusan juta batu persegi, ini bermakna ia jauh lebih besar daripada diameter bumi.
"Saya pasti kita akan melihat 'rantau aktif' yang lebih besar dalam beberapa tahun akan datang," kata ahli fizik, Dean Pesnell dari Pusat Penerbangan Angkasa Goddard NASA.
Pesnell berkata, kitaran semasa dijangka mencapai aktiviti maksimum pada penghujung 2024 atau awal 2025. Tenaga dari kawasan aktif boleh dilepaskan sebagai sinaran (suar suria) dan CME, yang merupakan bola plasma yang panas melampau.
Suar suria dan CME sedemikian boleh mencipta aurora yang indah, tetapi ia juga boleh mendatangkan bahaya kepada grid kuasa, satelit, rangkaian komunikasi, dan mungkin juga peneroka angkasa lepas di luar perlindungan medan magnet bumi.
Pesnell, yang juga merupakan saintis projek untuk Balai Cerap Solar Dynamics Observatory NASA, berkata bahawa suar kelas X1.1 yang kuat dikesan pada 17 April 2022 nampaknya berpunca daripada kumpulan ketiga tompok matahari, yang berputar di belakang AR2993 dan AR2994 ke cakera yang kelihatan dari matahari.
Para saintis membahagikan suar suria kepada lima kelas, setiap satu 10 kali lebih berkuasa daripada yang terakhir - A, B, C, M dan X, menurut NASA. Setiap kategori mempunyai sembilan bahagian dan suar kelas X yang paling berkuasa lebih 10 kali ganda kuasa suar X1.
Pusat Ramalan Cuaca Angkasa Pentadbiran Lautan dan Atmosfera Kebangsaan (NOAA) melaporkan bahawa kesan sinar-X daripada suar X1 pada 17 April lalu menyebabkan gangguan frekuensi radio di bawah 30 MHz di seluruh Asia Tenggara dan Australia.
"Suar korona dan letupan besar-besaran akan menjadi lebih kerap dalam beberapa tahun akan datang, meningkatkan tahap bahaya aktiviti suria," kata Pesnell.
Setakat ini, teknologi telah berjaya mengelakkan kesan terburuk ribut suria dan pengendali kuasa telah mengukuhkan peralatan mereka terhadap gangguan tersebut.
Menurut rekod, suar suria paling teruk dikenali sebagai 'ribut Halloween' berlaku pada tahun 2003. Ribut suria mematikan kuasa di bahagian Eropah dan di Afrika Selatan selama beberapa jam. - Sumber Live Science.
EmoticonEmoticon